Odtwarzacz plików dźwiękowych
https://www.trzyminuty.com/wp-content/uploads/3minuty/Swiat_w_trzy_minuty_027_Szansa_na_powrot_zarowek.mp3
00:00
00:00
00:00
Używaj strzałek do góry/do dołu aby zwiększyć lub zmniejszyć głośność.

Świat w trzy minuty

cotygodniowy podkast naukowy

  • Jak słuchać podkastu
  • Subskrybuj podkast: Apple
  • Subskrybuj podkast: Android
  • Słuchaj: Spotify
  • O autorze
  • Szukaj

Szansa na powrót normalnych żarówek

21 czerwca 2016

Odtwarzacz plików dźwiękowych
https://www.trzyminuty.com/wp-content/uploads/3minuty/Swiat_w_trzy_minuty_027_Szansa_na_powrot_zarowek.mp3
00:00
00:00
00:00
Używaj strzałek do góry/do dołu aby zwiększyć lub zmniejszyć głośność.

Zapisz się na iTunesNasi pradziadkowie spędzali romantyczne wieczory przy świecach. My – przy ciepłym świetle żarówki. Najmłodsze pokolenie przyzwyczaja się do zimnej barwy świetlówek, kolorowanych LEDów i innych tego typu rozwiązań. Czy naprawdę nie da się już nic zrobić z wynalazkiem Edisona, by przystawał do współczesnych wyobrażeń o oszczędności prądu?

27. odcinek Świata w trzy minuty – o pracach nad przywróceniem światu normalnej żarówki.

W skrócie:

  • od pewnego czasu trudno kupić klasyczne żarówki dużej mocy, które z pomocą prawa i rachunków za prąd zostały wyparte przez tzw. żarówki ekologiczne – świetlówki i LEDy;
  • przyczyna prosta: był to najprostszy sposób doprowadzenia do spadku zużycia energii w skali państwa o 10%;
  • sprawność tradycyjnej żarówki to niecałe 3%, czyli z każdej 100 zł wydanych na światło, 97 idzie do kosza a tylko 3 zł idzie na świecenie;
  • LEDy i świetlówki marnują ponad 80% energii;
  • barwa nowych źródeł światła wciąż pozostawia wiele do życzenia;
  • jak działa żarówka: drucik wolframowy, w formie spiralki, prąd przez niego przepływa i rozgrzewa do białości. W otoczeniu próżni lub obojętnego gazu, bo inaczej całość się błyskawicznie pali;
  • elementem koniecznym – podgrzanie. Niestety, większość energii rozchodzi się w postaci promieniowania podczerwonego. Grzeje, ale nie świeci (w każdym razie nie światłem widocznym dla ludzi);
  • próbowano modyfikować powierzchnię drucika wolframowego, by więcej ciepła poszło w światło, ale z powodu wysokich temperatur, każdy dodatek się odklejał;
  • to może jakoś odesłać już wyemitowaną podczerwień z powrotem do żarnika, by też go podgrzewała? Czyli obudować czymś żarnik. Kłopot polega na tym, jak to zrobić, by nie zasłonić światła widzialnego;
  • naukowcy z MIT stworzyli miniaturowe zwierciadła ze szkła i warstw tlenku tantalu oraz dwutlenku krzemu. Przepuszczają światło widzialne, odbijają promienie podczerwone;
  • zmieniono też kształt żarnika, by miał większą powierzchnię i przyjmował więcej odbitego promieniowania;
  • efekt: 6.6 efektywności energetycznej, prawie 3x więcej niż klasyczna żarówka. Ale ciągle nie dość, dlatego trwają dalsze prace nad próbą osiągnięcia efektywności 40%, czyli ze 100 zł wpakowanych w generowanie światła, tylko 60 będzie trafiać do kosza. A nie 97, jak przy klasycznym oświetleniu.

Źródła:

  • Skuteczność świetlna i świetna tabelka pokazująca, ile energii idzie w kosmos;
  • materiał ze Science na temat prac nad udoskonaleniem żarówki;
  • raport Tailoring high-temperature radiation and the resurrection of the incandescent source (Nature). Materiał płatny.

Licencja podkastu: CC BY-NC-ND. Jeśli chcesz go wykorzystać w celach niedozwolonych taką licencją, zapraszam do kontaktu.

Zaprenumeruj podkast

Apple PodcastsGoogle PodcastsAndroidby EmailRSS
  • facebook
  • twitter

Poprzedni odcinek

Kosmiczny odlot (wielorazowy)
Kosmiczny odlot (wielorazowy)

Kolejny odcinek

Europejska baza na Księżycu i inne stacje kosmiczne
Europejska baza na Księżycu i inne stacje kosmiczne
subskrybcja iTunes
Dołącz na Facebooku
  • Jak słuchać podkastu
  • Subskrybuj podkast: Apple
  • Subskrybuj podkast: Android
  • Słuchaj: Spotify
  • O autorze
  • Szukaj

Copyright © 2025 by Łukasz Jachowicz. Podkast na licencji CC BY-NC-ND. Jeśli chcesz go wykorzystać w celach komercyjnych, zapraszam do kontaktu.