O tym, że niewyspanie wiąże się z gorszą koncentracją i generalnie psuje dzień, wie chyba każdy. Ale czy wiesz, że za krótki sen może prowadzić do uszkodzenia DNA? O badaniach wpływu snu na nasze DNA – 71. odcinek Świata w trzy minuty.
Nie wyspałem się. Jak zwykle wieczorem się zaczytałem, a rano – cóż. Jak to rano. Przegrana walka z budzikiem. Właściwie to z dwoma. I tak jeszcze pewnie kilka razy w tym tygodniu. Co mi może grozić? Jak stwierdzili naukowcy z Hong Kongu – sporo.
Trwający cztery miesiące eksperyment przeprowadzono na grupie składającej się z 49 lekarzy. Zdrowych – czyli wykluczono wszystkich mających choroby przewlekłe, zażywających leki lub suplementy diety, palaczy, pijących za dużo alkoholu, otyłych oraz cierpiących na bezsenność. Podczas badań okazało się, że w pierwotnej grupie znalazły się osoby regularnie zażywające suplementy diety – ich wyniki nie zostały wzięte pod uwagę w finalnym raporcie, ale podobno nie odbiegały od średniej.
Badanym pobierano próbki krwi po tym, jak zgłaszali trzy kolejne dni z wystarczającą ilością snu. Dodatkowo, 24 z nich pobrano dodatkowe próbki po tym, jak pracowali w nocy – chodziło o zbadanie komórek u osób, które nie spały w nocy co najmniej 2 razy po 3 godziny ciągiem. Próbki pobierano o poranku.
Jak się okazało, w próbkach pobranych u niewyspanych lekarzy, znajdowało się mniej substancji odpowiedzialnych za naprawę DNA niż u osób, które nie musiały zarwać nocy. W efekcie, w badanych komórkach było więcej uszkodzeń DNA, niż u osób wyspanych. Również uszkodzeń, które nie są naprawiane w czasie replikacji komórek. Jak wynika z badań, nawet jeśli jesteśmy młodzi i zdrowi, jeśli się nie wysypiamy nasz system naprawy uszkodzeń DNA przypomina ten u osób starszych.
Brak snu nie jest jedynym powodem uszkodzeń DNA. Prawdę mówiąc, w każdej komórce może być nawet milion uszkodzeń dzienie – dlatego tak istotny jest stale działający proces naprawy. Jego awaria może prowadzić do śmierci komórki – lub do niekontrolowanego rozpowszechniania uszkodzonego DNA (czyli – do mutacji).
Badania, o których opowiadam, są prawdopodobnie pierwszymi badaniami tego typu. Ale już wcześniej sprawdzano, jaki jest związek między nocnymi zmianami w pracy a niektórymi rodzajami raka – i wynik był spójny z tym, o czym donoszą chińscy naukowcy. Warto więc przyjrzeć się swojemu trybowi życia.
Źródło: The effect of sleep deprivation and disruption on DNA damage and health of doctors, doi:10.1111/anae.14479.
